555 bo-dieu-chinh-do-sang-den-cong-suat-thap

Chức năng các chân ic NE555

Menu

IC 555 là một mạch tích hợp đa năng, thường được sử dụng trong các mạch điện tử để tạo ra các xung nhịp, bộ định thời, hoặc mạch dao động. Dưới đây là chức năng của từng chân trong IC 555:

  • Chân 1 (GND):

    Chân nối đất (mức 0V), cung cấp đường tham chiếu điện áp cho IC.

  • Chân 2 (TRIGGER):

    Chân kích hoạt, tín hiệu ở mức thấp (< 1/3Vcc) sẽ kích hoạt IC bắt đầu chu kỳ định thời.

  • Chân 3 (OUTPUT):

    Chân xuất tín hiệu đầu ra, có thể là xung vuông hoặc tín hiệu khác tùy thuộc vào cấu hình mạch. 

  • Chân 4 (RESET):

    Chân reset, khi ở mức thấp (0V), IC sẽ bị reset và ngừng hoạt động.

  • Chân 5 (CONTROL VOLTAGE):

    Chân điều khiển điện áp, cho phép điều chỉnh điện áp tham chiếu trong IC, từ đó ảnh hưởng đến thời gian định thời.

  • Chân 6 (THRESHOLD):

    Chân ngưỡng, khi điện áp ở chân này vượt quá 2/3Vcc, IC sẽ kết thúc chu kỳ định thời và bắt đầu quá trình xả tụ (nếu ở chế độ đơn ổn).

  • Chân 7 (DISCHARGE):

    Chân xả, được sử dụng để xả tụ điện trong mạch dao động.

  • Chân 8 (VCC):

    Chân cấp nguồn, điện áp hoạt động thường từ 4.5V đến 15V. 

Tóm lại, IC 555 là một công cụ linh hoạt, được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như tạo xung, định thời, dao động, và nhiều ứng dụng logic khác.

IC NE555 là một mạch tích hợp rất phổ biến dùng làm bộ tạo dao động (oscillator), bộ định thời (timer), bộ tạo xung (pulse generator) hay bộ so sánh điện áp (comparator).


🧩 Các chức năng chính của IC NE555

IC NE555 có 8 chân, mỗi chân có chức năng sau:

Chân Tên Chức năng chính
1 GND Nối đất (0V)
2 TRIG Ngõ kích hoạt (Trigger), khi điện áp < 1/3 VCC thì IC bắt đầu chu kỳ
3 OUT Ngõ ra (Output), xuất ra mức cao/thấp tùy chế độ
4 RESET Đặt lại IC, khi nối GND thì reset. Nếu không dùng thì nối VCC
5 CTRL Điều chỉnh điện áp ngưỡng so sánh bên trong (thường nối tụ 0.01uF xuống GND)
6 THRS Ngõ ngưỡng (Threshold), khi điện áp > 2/3 VCC thì IC reset chu kỳ
7 DISCH Xả tụ (Discharge), nối transistor nội xả điện tụ
8 VCC Cấp nguồn dương (4.5V đến 15V)

🔌 Điện áp rơi điển hình trên các chân (theo lý thuyết)

Giả sử cấp VCC = 12V, thì bên trong IC có 3 điện trở chia áp (5kΩ) tạo thành 2 mức điện áp chuẩn:

  • 1/3 VCC = 4V – ngưỡng so sánh thấp
  • 2/3 VCC = 8V – ngưỡng so sánh cao

Từ đó, các chức năng hoạt động như sau:

1. TRIG (chân 2):

  • Khi điện áp chân 2 < 1/3 VCC → ngõ ra OUT = HIGH
  • Khi điện áp > 1/3 VCC thì không ảnh hưởng

2. THRS (chân 6):

  • Khi điện áp chân 6 > 2/3 VCC → ngõ ra OUT = LOW
  • Khi điện áp < 2/3 VCC thì không ảnh hưởng

3. DISCH (chân 7):

  • Kết nối đến cực collector của transistor nội
  • Khi OUT = LOW, chân 7 được nối GND → xả tụ
  • Có điện áp rơi khoảng 0.7V khi transistor dẫn

4. OUT (chân 3):

  • Khi OUT = HIGH: gần bằng VCC – 1.5V (tùy tải), thường khoảng 10.5V nếu VCC = 12V
  • Khi OUT = LOW: gần bằng GND + 0.2V đến 0.4V

⚙️ Ứng dụng tiêu biểu:

Chế độ Mô tả
Mono-stable Tạo một xung đơn (one-shot) khi có trigger
A-stable Tự dao động, tạo xung vuông liên tục
Bi-stable Lật trạng thái (flip-flop) – giống công tắc điện

📏 Ví dụ điện áp rơi thực tế khi đo (tham khảo):

Chân Mức OUT = LOW Mức OUT = HIGH
3 (OUT) ~0.2 – 0.5V ~VCC – 1.5V
7 (DISCH) ~0.7V (khi xả tụ) ≈ VCC (khi không xả)
2 (TRIG) < 1/3 VCC để kích
6 (THRS) > 2/3 VCC để reset

Nếu dùng nguồn 5v

✅ IC NE555 có thể hoạt động với nguồn VCC từ 4.5V đến 15V, nên cấp nguồn 5V là hoàn toàn được.


🔌 Chi tiết về nguồn VCC cho IC NE555:

Thông số Giá trị
Điện áp tối thiểu (VCC min) 4.5V
Điện áp tối đa (VCC max) 15V
Nguồn thông dụng 5V, 9V, 12V tùy ứng dụng

⚠️ Khi dùng NE555 với 5V, bạn cần lưu ý:

Mục Giá trị điển hình khi VCC = 5V
1/3 VCC (ngưỡng trigger) ~1.67V
2/3 VCC (ngưỡng threshold) ~3.33V
Điện áp OUT (mức HIGH) ~3.5V → 4.2V (tùy dòng tải)
Điện áp OUT (mức LOW) ~0.2V → 0.4V

📌 Lưu ý:

  • Khi chạy ở 5V, dòng ra (chân OUT) yếu hơn so với chạy ở 12V. Nếu bạn điều khiển relay hoặc tải lớn, cần dùng thêm transistor hoặc MOSFET.
  • Nếu mạch dùng NE555 làm dao động, tạo xung để điều khiển vi điều khiển 3.3V/5V (như Arduino, STM32…), thì dùng VCC = 5V là lý tưởng.

 

CÁC BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ