Mạch điều khiển quạt theo nhiệt độ

Mạch điều khiển quạt theo nhiệt độ là một mạch điện tự động bật/tắt hoặc điều chỉnh tốc độ quạt dựa vào nhiệt độ môi trường. Loại mạch này thường được dùng trong:

• Hệ thống tản nhiệt máy tính, thiết bị điện tử
• Tủ điện công nghiệp
• Thiết bị dân dụng, như quạt làm mát tự động

🎯 Chức năng chính

• Đọc nhiệt độ từ cảm biến như LM35, DS18B20 hoặc NTC.
• So sánh nhiệt độ với ngưỡng cài đặt.
• Điều khiển quạt: bật/tắt hoặc điều chỉnh tốc độ bằng PWM.

🔧 Ví dụ: Mạch điều khiển quạt bật/tắt đơn giản dùng LM35 + Op-amp

Linh kiện

Sơ đồ nguyên lý cơ bản

1. LM35 xuất tín hiệu analog (10mV/°C) → đưa vào đầu non-inverting của op-amp.
2. Biến trở tạo điện áp tham chiếu → đưa vào đầu inverting.
3. Op-amp so sánh nhiệt độ:
   • Nếu nhiệt độ > ngưỡng → ngõ ra op-amp HIGH → kích transistor → bật quạt.
   • Nếu nhiệt độ < ngưỡng → ngõ ra LOW → tắt quạt.

🧠 Mạch nâng cao: Điều khiển tốc độ quạt bằng PWM (Arduino)

Linh kiện

• Arduino Uno/Nano
• Cảm biến nhiệt độ DS18B20 hoặc LM35
• Quạt DC 12V
• MOSFET N (IRF540N, IRLZ44N…)
• Điện trở pull-down

Ý tưởng

• Đọc nhiệt độ → ánh xạ giá trị nhiệt độ thành xung PWM → điều khiển tốc độ quạt theo mức nhiệt.

Mã ví dụ (Arduino)

#include <OneWire.h>
#include <DallasTemperature.h>

#define FAN_PIN 9
#define ONE_WIRE_BUS 2

OneWire oneWire(ONE_WIRE_BUS);
DallasTemperature sensors(&oneWire);

void setup() {
  pinMode(FAN_PIN, OUTPUT);
  sensors.begin();
  Serial.begin(9600);
}

void loop() {
  sensors.requestTemperatures();
  float tempC = sensors.getTempCByIndex(0);
  Serial.println(tempC);

  int pwm = map(tempC, 30, 60, 0, 255);  // nhiệt độ từ 30°C → 60°C
  pwm = constrain(pwm, 0, 255);

  analogWrite(FAN_PIN, pwm);
  delay(1000);
}

✅ Lưu ý thiết kế

• Dùng diode flyback khi điều khiển quạt hoặc relay.
• Có thể thêm LED báo trạng thái.
• Nên thêm tụ lọc nhiễu nếu quạt tạo xung.